Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο προβάλλουν την πρόταση της «πράσινης ανάπτυξης» σαν διέξοδο που τάχα διασφαλίζει ταυτόχρονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη φιλολαϊκή διέξοδο από την κρίση. Εμφανίζουν μια νέα πρόταση που οδηγεί δήθεν στην κοινωνική ευημερία, χωρίς σύγκρουση με την εξουσία των μονοπωλίων.
Η περιβόητη πρόταση της «πράσινης ανάπτυξης» συσκοτίζει τη βασική αιτία που προκαλεί τα οξυμένα προβλήματα του περιβάλλοντος, δηλαδή την άναρχη ανάπτυξη με κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος, την εμπορευματοποίηση της γης, του νερού, της ενέργειας.
Με όποιο περιβαλλοντικό πρόβλημα και αν ασχοληθούμε, για παράδειγμα με την προστασία των δασών, θα συναντήσουμε τελικά στη ρίζα του την εμπρηστική πολιτική των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου.
Όμως οι προτάσεις της «πράσινης οικονομίας» όχι μόνο δε θίγουν το βασικό ένοχο, αλλά αντίθετα αναθέτουν στην καπιταλιστική αγορά να δώσει τις λύσεις στα προβλήματα που η ίδια δημιουργεί. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δημιουργία της νέας αγοράς εμπορίου ρύπων στο πλαίσιο εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Κιότο. Το συμπέρασμα από τα λίγα χρόνια λειτουργίας της, συμπύκνωσε πρόσφατα σε άρθρο της η συντηρητική εφημερίδα International Herald Tribune με τίτλο «Κάποιοι όμιλοι είχαν τεράστια κέρδη ενώ το κλίμα έχασε».
Ταυτόχρονα η πρόταση της «πράσινης ανάπτυξης» προτείνει σαν διέξοδο τη μεταφορά των βαρών της κρίσης στις πλάτες των εργαζομένων. Προβλέπει παχυλές κρατικές ενισχύσεις στους μονοπωλιακούς ομίλους για την παραγωγή νέων πράσινων εμπορευμάτων, π.χ. λιγότερο ρυπογόνων «πράσινων» αυτοκινήτων. Κρατικές ενισχύσεις που θα προέλθουν από νέα αφαίμαξη του λαϊκού εισοδήματος. Οι συνθήκες εργασίας και οι εργασιακές σχέσεις για την παραγωγή αυτών των εμπορευμάτων δεν πρόκειται να αλλάξουν βέβαια προς το καλύτερο. Θα παραμείνουν οι μαύρες εργασιακές σχέσεις της προσωρινής και της μερικής απασχόλησης, του ελαστικού ωραρίου, της αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Ταυτόχρονα η λαϊκή οικογένεια θα οδηγηθεί σε νέα επιβάρυνση για να αντικαταστήσει το παλιό της αυτοκίνητο, να εκσυγχρονίσει το σπίτι της κλπ., σύμφωνα με τις νέες «πράσινες» προδιαγραφές.
Νέο πεδίο ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων
Η «πράσινη οικονομία» δεν είναι τίποτε άλλο από μια πρόταση διαχείρισης και αξιοποίησης των προβλημάτων του περιβάλλοντος προς όφελος των στρατηγικών συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου. Γι' αυτό την προβάλλουν έντονα σε διάφορες παραλλαγές τόσο η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα επιτελεία της ΕΕ καθώς και τα κόμματα του ευρωμονόδρομου στην Ελλάδα.
Οι προτάσεις τους δεν πηγάζουν από όψιμο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών και άλλα ηχηρά παρόμοια. Εκπορεύονται από τον ανελέητο ανταγωνισμό ιμπεριαλιστικών κέντρων και μονοπωλιακών ομίλων για τον έλεγχο των αγορών. Αντανακλούν την αξιοποίηση κάθε τεχνολογικής καινοτομίας προς όφελος της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Λαμβάνουν, επίσης, υπόψη ορισμένες προβλέψεις στον ενεργειακό τομέα, σχετικά με τον κίνδυνο μεσοπρόθεσμης εξάντλησης των αποθεμάτων ορισμένων ορυκτών καυσίμων.
Δεν είναι για παράδειγμα τυχαίο πως στην προώθηση της «πράσινης ενέργειας» πρωτοστατεί η ΕΕ και ιδιαίτερα η Γερμανία. Η ΕΕ υστερεί έναντι των ανταγωνιστών της στο γεωπολιτικό έλεγχο του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η Γερμανία έχει κάνει σημαντικά βήματα στην παραγωγή σύγχρονων τεχνολογικά προϊόντων και στις εξαγωγές στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Η Γαλλία προωθεί «πράσινους» σταθμούς πυρηνικής ενέργειας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών σε διεθνές επίπεδο. Αντίστοιχα στην αυτοκινητοβιομηχανία ΗΠΑ, Γαλλία και Γερμανία ανταγωνίζονται σχετικά με το ύψος των κρατικών πακέτων ενίσχυσης για την παραγωγή νέων υβριδικών - ηλεκτρικών αυτοκινήτων κλπ.
Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε, ότι με τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα οι δυνατότητες αξιοποίησης των νέων προϊόντων και λύσεων είναι σχετικά περιορισμένες. Π.χ. ο βαθμός διείσδυσης της αιολικής ενέργειας στο ενεργειακό σύστημα μιας χώρας δεν είναι σήμερα απεριόριστος, λόγω των συνεπειών στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής και στην αξιοπιστία του συστήματος σε ώρες αιχμής, όπου δε διασφαλίζεται ότι τα αιολικά πάρκα θα λειτουργήσουν.
Πράσινος καπιταλισμός ή σοσιαλισμός;
Στη χώρα μας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ διαγκωνίζονται για το ποιος θα προσφέρει τα περισσότερα κίνητρα και τη μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση στο μεγάλο κεφάλαιο για «πράσινες επενδύσεις» μέσα από το ΕΣΠΑ, τον Αναπτυξιακό Νόμο, την αντιλαϊκή φορολογική μεταρρύθμιση. Ήδη η κυβέρνηση διοχετεύει 5,5 δισ. ευρώ σ' αυτές τις κατευθύνσεις μέσω του ΕΣΠΑ. Οι δυνάμεις του δικομματισμού στηρίζουν την «πράσινη επιχειρηματικότητα» και χρωματίζουν πράσινες τις αναδιαρθρώσεις που είχαν ήδη δρομολογήσει το προηγούμενο διάστημα, σύμφωνα με τη στρατηγική της Λισαβόνας. Π.χ. την κρατική στήριξη της ανάπτυξης του «ποιοτικού τουρισμού», των ξενοδοχείων πολυτελείας σε βάρος της κάλυψης των αναγκών της λαϊκής οικογένειας για διακοπές.
Αλλά και οι υπόλοιπες δυνάμεις του ευρωμονόδρομου, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Οικολόγοι-Πράσινοι ζητούν από την κυβέρνηση να επιταχύνει την υλοποίηση των κοινοτικών στόχων, ιδιαίτερα σε σχέση με τις ΑΠΕ, με έμφαση στα αιολικά πάρκα. Φυσικά κουβέντα δε γίνεται για την πολύμορφη κρατική χρηματοδότηση των «πράσινων» επενδυτών και την κρατική αγορά του «πράσινου ρεύματος» σε πανάκριβες τιμές.
Το υποκριτικό ενδιαφέρον για το περιβάλλον αποκαλύπτεται βέβαια με την αδειοδότηση κερδοφόρων επενδύσεων ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας, με αρνητικές συνέπειες για τα δάση, τις γεωργικές εκτάσεις, την οικονομική δραστηριότητα μικρών νησιών.
Η διέξοδος πρέπει να αναζητηθεί στον αντίποδα της απατηλής πρότασης της «πράσινης οικονομίας» και γενικότερα της άναρχης καπιταλιστικής ανάπτυξης που γεννά την οικονομική κρίση και καταστρέφει το περιβάλλον.
Βρίσκεται στον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομικής ζωής με γνώμονα την ικανοποίηση του συνόλου των λαϊκών αναγκών που περιλαμβάνει την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Προϋπόθεση για την εφαρμογή αυτού του σχεδιασμού είναι η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, η λαϊκή εξουσία - οικονομία. Η θετική αλλά και η αρνητική πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, επιβεβαιώνει αυτό το συμπέρασμα. Ορισμένα φαινόμενα περιβαλλοντικής ρύπανσης, που καταγράφτηκαν εκείνη την περίοδο σε σοσιαλιστικές χώρες, σχετίζονται με την αποδυνάμωση του κεντρικού σχεδιασμού και του εργατικού ελέγχου, με την παράλληλη ενίσχυση της εμπορευματικής παραγωγής.
Για να ανοίξει αυτός ο ελπιδοφόρος δρόμος απαιτείται σήμερα να οργανωθεί και να ξεδιπλωθεί η αγωνιστική αντεπίθεση του λαϊκού κινήματος απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο, την εξουσία των μονοπωλίων. Το ΚΚΕ πρωταγωνιστεί σε κάθε μάχη που βοηθά στο άνοιγμα αυτού του δρόμου. Καλεί σε αδιάλλακτη πάλη για να πληρώσει την κρίση το μεγάλο κεφάλαιο και όχι ο λαός.
Η δράση του σφραγίζει όλες τις αναμετρήσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους στόχους:
- Για πλήρη - σταθερή εργασία και αποκλειστικά δημόσια - δωρεάν υγεία.
- Για προστασία των δασών και για μετατροπή μεγάλων ιδιωτικών εκτάσεων στα βουνά σε δημόσια περιουσία.
- Ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων φορέων ύδρευσης και για εφαρμογή από το κράτος ολοκληρωμένης υδατικής πολιτικής που θα αφορά την έρευνα, την προστασία, τις χρήσεις και την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες.
- Την πάλη ενάντια στην «απελευθέρωση» του τομέα ενέργειας, για Ενιαίο, αποκλειστικά Κρατικό Φορέα Ενέργειας, ο οποίος θα αποτελεί λαϊκή περιουσία, θα αξιοποιήσει τις εγχώριες ΑΠΕ και θα προσανατολίσει στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου στην οικιακή χρήση.
Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες αυταπάτες! Οι «πράσινες» προτάσεις δεν μπορούν να μεταμορφώσουν τον αντιλαϊκό, αδιέξοδο χαρακτήρα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης. Η απάντηση στα λαϊκά προβλήματα, σε τελευταία ανάλυση, δεν είναι o «πράσινος καπιταλισμός» αλλά ο Σοσιαλισμός!
Του Μάκη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
........................................................................................
Ο Μάκης Παπαδόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του Κόμματος....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου