ΜΙΑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΑΣΤΕΙ

Ρόζα Λούξεμπουργκ
Το Γενάρη κλείνουν 90 χρόνια από τη δολοφονία της Ρόζας, από τους παρακρατικούς της Γερμανικής Αντεπανάστασης του 1918-1919.

Του Στράτου Γεωργούλα *

Μιας επαναστάτριας, μιας θεωρητικής του μαρξισμού από τις σημαντικότερες όλων των εποχών, μιας γυναίκας που αφιέρωσε όλη τη ζωή της για να βελτιώσει τις ζωές των κατατρεγμένων της Γης.

Γεννήθηκε το 1871 στη Πολωνία, στα 18 της χρόνια αποδρά υπό τον κίνδυνο της σύλληψης της από το Τσαρικό καθεστώς (η Πολωνία τότε ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας) στην Ελβετία, όπου σπουδάζει και μόλις 26 χρονών αναγορεύεται διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. Μαζί με τους πολιτικούς αγώνες της (οργανώνεται αρχικά στο Πολωνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και μετά στο Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, έχοντας πάρει τη Γερμανική υπηκοότητα), γράφει ασταμάτητα αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα της στην ιστορία της κοινωνικής επιστήμης και της μαρξιστικής φιλοσοφίας. Συμμετέχει στις εξεργέσεις της Βαρσοβίας το 1905 και της Ρωσίας το 1906, φυλακίζεται για πολλά χρόνια, μα δε σταματά να γράφει πύρινους λόγους, δυνατά θεωρητικά κείμενα και ανθρώπινα γράμματα, πιστεύοντας ότι δίχως πνευματική χειραφέτηση δεν μπορεί να υπάρξει συνειδητή θέληση και συνειδητή δράση της πλειοψηφίας του προλεταριάτου και άρα σοσιαλισμός.

Το 1914 οργανώνει την ομάδα "Σπάρτακος", μαζί με άλλους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες - ανάμεσά τους και το σύντροφό της Κάρλ Λήμπνεκτ - συμμετέχει ενεργά στη Γερμανική επανάσταση του προλεταριάτου τον Οκτώβρη / Νοέμβρη του 1918, εκδίδει την ιστορική εφημερίδα "Ρότε Φάνε" (Κόκκινη Σημαία), κατεβαίνει στα οδοφράγματα, πολεμά, προδίδεται και δολοφονείται μερικούς μήνες μετά. Το πτώμα της, πεταμένο στα νερά των υπονόμων του Βερολίνου εμφανίζεται στις 31 του Μάη το 1919, ενώ πάνω από 100.000 εργάτες την επόμενη μέρα (και σε κλίμα τρομοκρατίας) παρακολουθούν την κηδεία της.
Όλοι τότε φώναζαν (υπό την απειλή των όπλων των Γερμανών) ότι η Ρόζα ζει! Η Ρόζα Λούξεμπουργκ πραγματικά συνεχίζει να ζει, μέσα από τα γραπτά της, στις καρδιές μας, επίκαιρη όσο ποτέ αποδεικνύοντας το γεγονός ότι μπορεί την ιστορία να την γράφουν οι νικητές, αλλά και εμείς δεν έχουμε χάσει ακόμα. Και θα συνεχίζουμε να παλεύουμε μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός μας.

Ο καλύτερος φόρος στη μνήμη της είναι να μην ξεχάσουμε την κληρονομιά της. Προς τούτο επιλέξαμε σημεία από το κείμενό της "Τι ζητάει ο Σπάρτακος" κείμενο που δημοσιεύτηκε στη "Ρότε Φάνε" και υιοθετήθηκε από το ιδρυτικό συνέδριο του Κομμουνιστικού κόμματος της Γερμανίας το Δεκέμβριο του 1918, ως κατευθυντήριο όργανο της πολιτικής του δράσης.

«Η ένωση Σπάρτακος δεν είναι ένα κόμμα που θα ήθελε να επικρατήσει περνώντας πάνω από τις εργατικές μάζες ή χρησιμοποιώντας τις ίδιες μάζες για να επιβάλει την κυριαρχία του. Ζητά την οργάνωση της παραγωγής και της διανομής των προϊόντων για το συμφέρον όλων. Κατάργηση του σημερινού εμπορίου, που στηρίζεται πάνω στην απάτη και την κλοπή».
Για να μπορέσουν να γίνουν τα παραπάνω, ανάμεσα στις πρώτες πρακτικές προτάσεις που προβάλει ο Σπάρτακος είναι οι εξής:

• «Κατάργηση προνομίων και τίτλων. Απόλυτη ισότητα των φύλων μπροστά στο νόμο και την κοινωνία.
• Εισαγωγή προστατευτικών κοινωνικών νόμων, περιορισμός του χρόνου της εργάσιμης μέρας για να αντιμετωπιστεί η ανεργία και η σωματική εξασθένιση των εργατών. Χρόνος ημερήσιας εργασίας 6 ώρες μάξιμουμ.
• Δήμευση όλων των περιουσιών και προσόδων της δυναστείας προς όφελος του συνόλου.
• Κατάργηση κρατικών χρεών και άλλων δημοσίων χρεών.
• Απαλλοτρίωση μεγάλης και μεσαίας έγγειας ιδιοκτησίας. Σχηματισμός αγροτικών σοσιαλιστικών συνεταιρισμών με διεύθυνση ενοποιημένη και συγκεντρωμένη για όλη τη χώρα. Οι μικρές επιχειρήσεις των αγροτών μένουν στα χέρια τους, ώσπου αυτοί με τη θέλησή τους να πάρουν μέρος σ΄αυτούς τους συνεταιρισμούς.
• Κατάργηση όλων των ιδιωτικών δικαιωμάτων σε τράπεζες, μεταλλεία-ορυχεία και σε άλλες σπουδαίες επιχειρήσεις της βιομηχανίας και του εμπορίου.
• Δημόσιες μεταφορές: Η εξουσία θα πρέπει να πάει στη Δημοκρατία των Συμβουλίων, τα οποία θα πρέπει να κρατήσουν τη ζωντανή κίνηση της μάζας σε συνεχείς εκλογές των μελών τους και με έλεγχο της λειτουργίας τους».

Σε όλα τα παραπάνω που αποτελούν μικρό μέρος της πολιτικής παρακατάθεσης της Ρόζας, θα πρέπει να προσθέσουμε και τη σημαντικότερη - για μένα - συμβουλή σε όλους μας, όπως είναι καταγεγραμμένη σε ένα γράμμα της από τη φυλακή.

«Κοίτα να μείνεις άνθρωπος. Δηλαδή: σταθερός και διαυγής και χαρούμενος παρ΄όλα αυτά, γιατί οι "κλαυθμηρισμοί" είναι το κύριο χαρακτηριστικό της αδυναμίας. Να΄σαι άνθρωπος θα πει να ρίξεις τη ζωή σου ολόκληρη στη βαριά ζυγαριά του "πεπρωμένου" όταν πρέπει να γίνει έτσι. Όμως την ίδια στιγμή, να χαίρεσαι την κάθε ηλιόλουστη μέρα και το κάθε ωραίο περαστικο σύννεφο».

.................................................

* Ο Στράτος Γεωργούλας, είναι Επίκουρος Καθηγητής, στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστήμιου Αιγαίου, Διευθυντής του ΕΚΝΕΧΑ.